Α. Θεμελιώδεις μεταβολές στο διεθνές Πολιτικό – Οικονομικό – Κοινωνικό Σύστημα

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εποχή που διανύουμε κυριαρχείται από έντονη ρευστότητα λόγω των ιστορικών μεταβολών που λαμβάνουν χώρα στο πολιτικό-οικονομικό διεθνές περιβάλλον. Τα τελευταία 15-20 χρόνια ο κόσμος μας βιώνει μία δραματική αλλαγή στις ισορροπίες της παγκόσμιας οικονομίας η οποία χαρακτηρίζεται από την αυξανόμενη σημασία των αναπτυσσόμενων οικονομιών και των σχέσεων μεταξύ των δύο ακτών του ειρηνικού για την παγκόσμια οικονομία και το διεθνές εμπόριο.

Κατά την διάρκεια της τελευταίας εικοσαετίας, οι οικονομίες των αναπτυσσόμενων χωρών (ιδίως αυτών της Ασίας) έχουν αναπτυχθεί σημαντικά σε όρους πραγματικού και κατά κεφαλήν ΑΕΠ κλείνοντας με ταχύτατους ρυθμούς το χάσμα που τις χωρίζει με την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Η τάση αυτή ενισχύθηκε από το 2003 και μετά, ενώ θα μπορούσε να έχει επιταχυνθεί ακόμη περισσότερο αν η παγκόσμια οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 στις δυτικές οικονομίες δεν είχε επιβραδύνει την ανάπτυξη και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Η ανάκαμψη που διαδέχθηκε την κρίση της διετίας 2008-2009, τόσο το παγκόσμιο ΑΕΠ όσο και το παγκόσμιο εμπόριο αν και είχε άνισο χαρακτήρα, οφείλεται κυρίως στους δυναμικούς ρυθμούς ανάπτυξης της Κίνας και των άλλων αναπτυσσόμενων οικονομιών (Βραζιλία , Ρωσία , Ινδία – BRIC ) , οι οποίες διατήρησαν ή/και αύξησαν τη ζήτηση για πρώτες ύλες , παρά στις δυτικές οικονομίες, οι οποίες παρουσιάζουν αναιμική ανάκαμψη μέχρι σήμερα. Πρόσφατα το ΔΝΤ ανακοίνωσε ότι η Κινεζική οικονομία είναι πλέον η μεγαλύτερη παγκοσμίως σε όρους απόλυτης αξίας χωρίς την προσαρμογή ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης, υποσκελίζοντας πολύ νωρίτερα από ότι υπολογιζόταν (2020) την οικονομία των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ και εκτιμήσεις του UNCTAD προβλέπεται ότι μέχρι το 2025 οι αναπτυσσόμενες οικονομίες και οι οικονομίες σε μετάβαση θα αναπτύσσονται ετησίως κατά μέσο όρο με 4,7% οδηγούμενες, ασφαλώς από την Κίνα. Παράλληλα οι χώρες BRIC αθροιζόμενες με αυτές της Ινδονησίας και της Νότιας Κορέας αναμένεται να παράγουν πάνω από το 50 % της παγκόσμιας οικονομικής μεγέθυνσης. Αντίθετα, οι ανεπτυγμένες οικονομίες της Δύσης εκτιμάται ότι θα αυξάνονται μόλις 2,3% ετησίως για την ίδια περίοδο. Μέχρι το 2025 μόνο οι αναπτυσσόμενες οικονομίες θα αποτελούν το 44,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ από 36,2% που κατέχουν σήμερα.

Αυτές οι θεμελιώδης μεταβολές στην παγκόσμια οικονομία αντικατοπτρίζονται πλήρως στο παγκόσμιο εμπόριο. Το 2010, η αξία των συνολικών εξαγωγών από όλες τις χώρες του κόσμου ήταν 15 τρις δολάρια, εκ των οποίων το 54% αποτελεί το μερίδιο των ανεπτυγμένων οικονομιών, όταν το 2005 ήταν πάνω από 60%. Εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο, αποτελεί το γεγονός ότι από το 2006 το διεθνές εμπόριο μεταξύ των αναπτυσσόμενων οικονομιών έχει ξεπεράσει το 50% των συνολικών εμπορικών τους συναλλαγών παγκοσμίως, με τις χώρες της ανατολικής Ασίας να καρπώνονται τα οφέλη από την προσοχή που έχουν δώσει στην εφοδιαστική αλυσίδα. Η τάση αυτή ενισχύθηκε μετά την ανάκαμψη από την κατάρρευση του παγκόσμιου εμπορίου κατά την περίοδο 2008-2009, καθώς το 2010 το εμπόριο μεταξύ των αναπτυσσόμενων οικονομιών συνέβαλλε στο παγκόσμιο εμπόριο συνολικά κατά 55,8% το 2010.

Στοιχεία που δημοσιοποίησε η UNCTAD το 2013 αποκαλύπτουν ότι οι αναδυόμενες αγορές και το οι αναπτυσσόμενες οικονομίες μαζί προσφέρουν το 56,4% του παγκόσμιου ΑΕΠ, το 38,8% των παγκόσμιων εξαγωγών ενώ συγκεντρώνουν το 85,3% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αυτά τα στοιχεία φανερώνουν την δυναμική που αναπτύσσεται σε αυτές τις χώρες, η οποία αναπόφευκτα θα επηρεάσει στο άμεσο μέλλον τις εμπορικές ροές παγκοσμίως. Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο πλέον έναντι των ανεπτυγμένων χωρών, όχι μόνο ως παραγωγείς αγαθών αλλά και ως καταναλωτές αυτών καθώς η αγοραστική δύναμη και η ενεργός ζήτηση στο εσωτερικό αυτών των χωρών ενισχύεται. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της PriceWaterhouceCoopers, μέχρι το 2018 οι χώρες της Ασίας – Ειρηνικού, θα διαθέτουν μεγαλύτερη μεσαία τάξη από την Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική μαζί, ενώ η αναδυόμενη παγκόσμια μεσαία τάξη θα αποτελεί μια αγορά περίπου 6 τρις δολαρίων ετησίως μέχρι το 2021. Αυτές οι τάσεις αγγέλλουν ριζικές ανακατατάξεις στην παραγωγή και την κατανομή του παγκόσμιου προϊόντος, καθώς και στα πρότυπα της κατανάλωσης μεταβάλλοντας έτσι το παραδοσιακό τρόπο με τον οποίο κατατάσσουμε τις οικονομίες του κόσμου σήμερα.

Η πληθυσμιακή ανάπτυξη της Ασίας τα τελευταία 30 χρόνια αποτέλεσε τον οδηγό της οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής αναδεικνύοντας χώρες όπως την Κίνα, την Ταιβάν και το Hong-Kong σε οικονομικές υπερδυνάμεις. Ωστόσο σύμφωνα με αναλυτές του Conference Board του Καναδά αυτή η τάση αναμένεται να ανασχεθεί προβάλλοντας το παράδειγμα της Ιαπωνίας κατά το πρόσφατο παρελθόν. Από δημογραφικής απόψεως, η Ιαπωνία έχει φθάσει εδώ και χρόνια στο μελλοντικό σημείο άφιξης των πρόσφατα αναπτυσσόμενων οικονομιών καθώς σήμερα το 23% του πληθυσμού είναι άνω των 65 ετών. Σε όλη την υπόλοιπη Ασία η ίδια κατηγορία πληθυσμού φτάνει μόλις το 7% .

Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία:

  • UNCTAD
  • IMF
  • World Bank
  • United States Census Bureau
  • PriceWaterhouseCoopers
  • Global Economy Report

ΠΡΩΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Συμπερασματικά, λαμβάνοντας κανείς υπ΄ όψιν το γεγονός ότι η ναυτιλία συνεισφέρει το 7% του ΑΕΠ της Ελλάδος, ενώ προσφέρει εργασία σε 192.000 ανθρώπους, εύκολα γίνεται αντιληπτή η ιδιαίτερα μεγάλη σημασία που έχει η ναυτιλία για την Ελληνική οικονομία όχι μόνο αριθμητικά αλλά και ως στοιχείο εθνικής ισχύος.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, οι χειρισμοί σχετικά με την πορεία της Ελληνόκτητης ναυτιλίας απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, καθώς το μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον αναμένεται να θέσει δύσκολες επιχειρηματικές και στρατηγικές προκλήσεις για τις Ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες στο εγγύς μέλλον.

Β. Προετοιμάζοντας την βιομηχανία για το μέλλον

Διαπιστώσεις

  • Η πρώτη εκτίμηση, αφορά στην ανάγκη επενδύσεων 1,5 τρις.δολ για τον Ναυτιλιακό κλάδο
  • Η δεύτερη διαπίστωση, είναι ότι θα αναπτυχθούν με 4,5% ανά έτος ,οι θαλάσσιες μεταφορές κατά τις επόμενες δεκαετίες.
  • Όπως είχε καταγραφεί και στο παρελθόν, Χωρίς τη ναυτιλία θα είναι δύσκολο το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας (Lloyd’s Register Group).

1. Ανάγκη επενδύσεων 1,5 τρισ. δολ.

Το αστρονομικό πόσο του 1,5 τρισ. δολ. εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί σε νέες επενδύσεις για υποδομές που σχετίζονται με τη ναυτιλία κατά την επόμενη δεκαπενταετία. Οι επενδύσεις αφορούν υποδομές που θα χρειαστούν σε λιμάνια, διαμετακομιστικά κέντρα, σιδηροδρομικές διασυνδέσεις, νέα κανάλια ή εκσυγχρονισμό παλιότερων όπως ο Παναμάς και το Σουέζ, αλλά και ενδοποτάμιες μεταφορές. Αυτό υπογραμμίσθηκε εμφατικά στο συνέδριο που έγινε στο Ευγενίδειο. Η εκτίμηση αυτή που ανήκει στο McKinsey Global Institute έρχεται σε μια στιγμή που η Ελλάδα διεκδικεί μέσω των υπό ιδιωτικοποίηση λιμανιών του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης κομβικό ρόλο στο παγκόσμιο εμπόριο, ενώ οι επενδύσεις που έχουν γίνει, όπως της Cosco, δείχνουν να μπορούν να βοηθήσουν την ελληνική οικονομία, όπως επισήμανε, ο κ. Πασκάλ Λαμί.

2. Με 4,5% θα αναπτυχθούν οι θαλάσσιες μεταφορές κατά τις επόμενες δεκαετίες

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επισήμανση του κ.Πασκάλ Λαμί,για μια νέα παγκόσμια μεσαία τάξη, η οποία έως το 2030 θα προσθέσει 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους στις τάξεις της από Ασία, Αφρική και Λατινική Αμερική. Την ίδια ώρα όμως, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, η ανάπτυξη θα υποχωρήσει στο 2,7% κατά μέσο όρο για την περίοδο 2010-2060 έναντι 3,4% για την περίοδο 1995-2010. Και αυτό εξαιτίας των αυξανόμενων ρυθμιστικών και εποπτικών παρεμβάσεων στη διεθνή χρηματοοικονομία. Ωστόσο οι θαλάσσιες μεταφορές, που διακινούν το 90% του όγκου του παγκόσμιου εμπορίου, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, αναμένεται να αναπτυχθούν με μέσους ετήσιους ρυθμούς της τάξης του 4,5% κατά τις επόμενες δεκαετίες, καθώς η διεθνής αλυσίδα προστιθέμενης αξίας μεγαλώνει και συμπεριλαμβάνει ολοένα και περισσότερες οικονομίες.

Συμπεράσματα για τη ναυτιλία.

Νέες παράμετροι θα καθορίσουν την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και όχι μόνο θεμελιώδη μεγέθη όπως η προσφορά μεταφορικής δυναμικότητας από τον παγκόσμιο στόλο και η ζήτηση για μεταφορές. Μεταξύ αυτών είναι και οι μεταβολές στις ρότες του εμπορίου. Οι υγιείς ρυθμοί ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου, παρά την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, και βεβαίως η παγκοσμιοποίηση θα συνεχίσουν να στηρίζουν τη ναυτιλιακή βιομηχανία. Παράλληλα, οι διαμεταφορές και η αποτελεσματικότητά τους θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την οικονομική δραστηριότητα, μια διαδικασία στην οποία συμμετέχει πια με αξιώσεις και η Ελλάδα με την ανάδειξη του λιμανιού του Πειραιά σε πύλη του ασιατικού εμπορίου προς την Ευρώπη. Το διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον, στο οποίο πρωταγωνιστεί ο ελληνικός εφοπλισμός, μεταλλάσσεται ραγδαία από παραμέτρους όπως οι αυξημένες ρυθμιστικές παρεμβάσεις, ο αναπροσανατολισμός των δρομολογίων από γεγονότα όπως οι εξαγωγές υδρογονανθράκων των ΗΠΑ, οι νέες τεχνολογίες στα ποντοπόρα πλοία και η περιβαλλοντική εγρήγορση της διεθνούς κοινής γνώμης που έχει ελάχιστη ενημέρωση για τον ρόλο της ναυτιλίας στην παγκόσμια οικονομία. Ενα περιβάλλον που δημιουργεί προκλήσεις για την επιχειρηματικότητα στη θάλασσα αλλά και στις αγορές εμπορευμάτων όπως και στις κεφαλαιαγορές.. Υπό το πρίσμα των παραπάνω προβλέψεων εκτιμάται ότι νέες παράμετροι θα καθορίσουν την ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Μεταξύ αυτών και οι μεταβολές στις ρότες του εμπορίου. Όπως και οι αυστηρότεροι περιβαλλοντικοί κανονισμοί και η επιτυχής ή μη διεθνής ομογενοποίησή τους. Κίνδυνοι εκτιμάται ότι μπορεί να ανακύψουν μεταξύ άλλων τόσο από το γεωπολιτικό μέτωπο όσο και από την ανάγκη για νέες υποδομές. Σε αυτό το περιβάλλον «κλειδιά» εκτιμάται ότι θα αποτελέσουν οι δυνατότητες του επιχειρηματικού κόσμου να επιτύχουν περισσότερες συνέργειες και οικονομίες κλίμακας. Κάτι που μπορεί να σημαίνει περισσότερες μεγάλες ναυτιλιακές και λιγότερες μικρότερες.

3. «Χωρίς τη ναυτιλία δύσκολο το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας»

Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και η Εταιρική Βιωσιμότητα είναι από τα πιο «καυτά» θέματα του 21ου αιώνα, με μεγάλη κάλυψη στην παγκόσμια ακαδημαϊκή βιβλιογραφία και την πολιτική σκηνή. Η πιο αναγνωρισμένη και πολυχρησιμοποιημένη ερμηνεία είναι «ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες τού σήμερα χωρίς συμβιβασμούς ως προς τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες», σύμφωνα με τον ορισμών των Ηνωμένων Εθνών το 1987.

«Το νόημα της βιωσιμότητας και η ανάγκη της επίτευξής της αναγνωρίζεται και γίνεται κατανοητή ολοένα περισσότερο από το κοινό παγκοσμίως. Αυτό που κάποτε ήταν μια θεωρητική σύλληψη και φιλοδοξία αποτελεί πλέον προσδοκία. Το αποτέλεσμα ήταν να αναπτυχθούν νέες βιομηχανίες και οι αναζητήσεις για νέες πηγές ενέργειας και ενεργειακή αποτελεσματικότητα ενέπνευσαν μια «αναγέννηση, θα λέγαμε, για την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία», επισημαίνει ο Σταύρος Μεϊντάνης LRQA-Marine Business Manager, διευθυντής του τμήματος το οποίο είναι αρμόδιο για την ανάπτυξη και εφαρμογή των συστημάτων διαχείρισης στη ναυτιλία, για λογαριασμό του Lloyd’s Register Group.

«Η ναυτιλία συμβάλλει σημαντικά στους τρεις πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης, τον κοινωνικό, τον περιβαλλοντικό και τον οικονομικό. Εξυπηρετεί το διεθνές εμπόριο και τη δημιουργία οικονομικής ευρωστίας στα έθνη και τους ανθρώπους, δημιουργώντας έτσι μια ευρεία γκάμα θέσεων εργασίας στη θάλασσα και τη στεριά.

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η λειτουργία ενός πλοίου δεν έχει να κάνει μόνο με την κατάλληλη γνώση του εξοπλισμού του πλοίου και των συστημάτων του, αλλά αυτή η γνώση πρέπει να χρησιμοποιείται κατάλληλα λαμβάνοντας υπ’ όψιν ζητήματα ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας ώστε να προκύπτουν μακροπρόθεσμα οφέλη».

Προκειμένου να υπάρχει μια ασφαλή, βιώσιμη και υπεύθυνη επιχείρηση χρειάζεται κατάλληλη τεχνολογία που τη χειρίζονται οι κατάλληλοι άνθρωποι, στο κατάλληλο περιβάλλον.

Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη είναι η «κόλλα» που διασφαλίζει ότι αυτοί οι παράγοντες-κλειδιά συνδέονται μεταξύ τους και παραμένουν σε αρμονική επαφή.

Για το ποιες είναι οι επικείμενες προκλήσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης για τις ναυτιλιακές εταιρείες ο κ. Μεϊντάνης τονίζει:

«Είναι σαφές ότι η συμμόρφωση με τους κανονισμούς πρέπει να αποτελεί την ελάχιστη προϋπόθεση. Ωστόσο, πέραν αυτής πρέπει να συλλογιστούμε τον συνολικό αντίκτυπο της Κλιματικής Αλλαγής, τις εκπομπές αερίων στην ατμόσφαιρα, τις εκκενώσεις στο νερό, τη διαχείριση αποβλήτων, την ανακύκλωση, όπως επίσης και την επείγουσα ανταπόκριση σε περιπτώσεις μόλυνσης».

Κοινωνική πρόκληση

Οι διαπροσωπικές σχέσεις των υπαλλήλων είναι καθοριστικές ώστε να αντιμετωπίζονται θέματα μεγάλης σημασίας όπως η πολιτισμική ποικιλία, η θελκτικότητα των θέσεων εργασίας, η εκπαίδευση, η εξέλιξη και η ασφάλεια.

«Η επιχειρησιακή ηθική γίνεται πιο σημαντική όσο οι εταιρείες είναι υπό αυστηρή επιτήρηση από τις ρυθμιστικές αρχές. Χρειάζεται επίσης να λαμβάνονται υπ’ όψιν και ευρύτερα κοινωνικά θέματα, όπως η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι γηραιοί πληθυσμοί, η φτώχεια, η ανάκαμψη έπειτα από καταστροφή κ.τ.λ.», υπογραμμίζει το στέλεχος του Lloyd’s Register Group.

Οικονομική πρόκληση

Το επιχειρηματικό περιβάλλον συνολικά και οι πιέσεις από τα ενδιαφερόμενα μέρη, τους stakeholders, για κέρδη πρέπει να είναι σε ισορροπία με την ευρύτερη οικονομική κατάσταση και την παγκόσμια κατάσταση προσφοράς και ζήτησης.

«Οι αυξανόμενες τάσεις παγκοσμιοποίησης και οι συζητήσεις για την ενέργεια και τα εναλλακτικά καύσιμα δημιουργούν μια πιο αυστηρή και ανταγωνιστική παγκόσμια αρένα που απαιτεί ευρύτερο και πιο μακροπρόθεσμο επιχειρηματικό σχεδιασμό.

Για να επιτευχθεί, όμως, βιώσιμη ανάπτυξη στη ναυτιλία είναι σημαντικό να καθιερωθεί μια συντονισμένη και ολοκληρωμένη προσέγγιση των ναυτιλιακών πολιτικών. Δεδομένου ότι πάνω από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε παράκτια μέρη, η ολοκληρωμένη διαχείριση της παράκτιας ζώνης, περιλαμβανομένης της ανάπτυξης των λιμανιών, είναι επίσης ιδιαίτερης σημασίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη», δηλώνει ο κ. Μεϊντάνης:

«Όποιος κι αν είναι ο ρόλος του καθενός στην αλυσίδα ευθύνης στη ναυτιλία, η εξάρτηση από καθένα από τους παραπάνω πυλώνες είναι σχετική, καθώς όλα επαφίενται στην κατάλληλη διαχείριση, τα συστήματα διαχείρισης, τη σωστή αντιμετώπιση και επιχειρηματική κουλτούρα, καθώς επίσης και στην ύπαρξη σε όλα τα πλοία και τις εταιρίες κατάλληλων ικανοτήτων, εκπαίδευσης, μοντέλων εξέλιξης και ηγεσίας, σε συνδυασμό με υγιείς οικονομικές επιδόσεις για να υποστηρίζουν όλα τα παραπάνω. Η καθιέρωση ενός βιώσιμου κλάδου θαλάσσιων μεταφορών είναι ουσιώδης για την εξέλιξη και την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας. Χωρίς τη ναυτιλία είναι πολύ δύσκολο να σκεφτούμε το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας».

Η πορεία προς τη βιωσιμότητα

Η ναυτιλιακή βιομηχανία είχε χαμηλό προφίλ ως προς τη βιωσιμότητα σε σύγκριση με τους άλλους κλάδους μεταφοράς. Η ναυτιλία παρέμεινε εν πολλοίς αμετάλλακτη: μια συντηρητική βιομηχανία με μεγάλα ποσοστά οικογενειοκρατείας στην πλοιοκτησία και περίπλοκες διαπροσωπικές σχέσεις που κάνουν τις αλλαγές πιο δύσκολες.

Σε αυτό που διαφέρει διαφέρει η ναυτιλία είναι ο διεθνής της χαρακτήρας που κάνει πιο δύσκολη τη ρύθμισή της για τα επιμέρους έθνη, ιδιαίτερα δεδομένων των διαφορετικών σημαιών κάτω από τις οποίες πλέουν τα πλοία.

Σύμφωνα με τον κ. Μεϊντάνη «το κύριο κυβερνητικό σώμα της ναυτιλίας, ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (International Maritime Organisation – IMO) λειτουργεί με βάση την πλειοψηφία και, επίσης, η ναυτιλία μέχρι τώρα εκτέθηκε πολύ λίγο στην εποπτεία του καταναλωτικού κοινού. Αυτό, όμως, αλλάζει και σημαντικές αλλαγές πρόκειται να επιβληθούν στη βιομηχανία.

Οι τάσεις δείχνουν πως η ναυτιλία θα αντιμετωπίσει τρεις βασικές προκλήσεις στα επόμενα 30 χρόνια:

  • Εκτενής οικονομική αλλαγή, προφανώς λόγω της ανόδου της Κίνας και άλλων ανερχόμενων οικονομιών. Υπάρχουν, όμως, λόγοι που το εμπόριο μπορεί να βαλτώσει ή να εξασθενίσει, κάτι που θα προκαλούσε αναστάτωση στη βιομηχανία.
  • Αυξανόμενη επιτήρηση και υψηλότερες προσδοκίες λόγω της διαφάνειας που επιτρέπεται – ή επιβάλλεται- στη ναυτιλία με τις τεχνολογικές και κοινωνικές αλλαγές. Οι πελάτες και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη θα έχουν τη δυνατότητα να επικροτούν τους δυνατούς παίκτες και να ξεσκεπάζουν τους αδύνατους, εγείροντας κινδύνους και ευκαιρίες ανάλογα με τις περιστάσεις.
  • Ενεργειακοί περιορισμοί και κλιματική αλλαγή. Η εποχή του φθηνού πετρελαίου τελείωσε και η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει την πρόκληση των εκλιπόντων αποθεμάτων φυσικών καυσίμων. Η ναυτιλία μόλις ξεκίνησε αυτή τη διαδικασία και δεν έχει διαγράψει ακόμα μια ξεκάθαρη πορεία για το μέλλον.

«Για να έχει η βιομηχανία τις καλύτερες πιθανότητες να διαπρέψει σε αυτό τον νέο κόσμο. θα πρέπει να δουλέψουμε δημιουργικά με τους πελάτες, τους νομοθέτες και τους άλλους stakeholders για να εφαρμόσουμε νέες τεχνολογίες και ένα προοδευτικό ρυθμιστικό πλαίσιο που να εξασφαλίζει επενδυτική βεβαιότητα, διαφάνεια και φυσικά βιωσιμότητα».